Oncelikle "direnc" dedigimiz duygunun sadece psikolojik olmadigini bilmeliyiz.
Direnc; beynin Amigdala denilen bolgesinin alarma gecmesiyle olusan bir duygudur. Amigdala bolgesi Kac/Savas tepkisinden sorumludur ve hayati bir tehlike hissettiginde alarma gecip, Cortex'i yani entellektuel ve mantikli zihni devre disi birakir ve kontrolu eline alir. Zira hayati bir tehlike karsisinda vucudun ani tepkiler vererek bu durumdan kurtulmasi gerekir, boyle bir durumda ise "dusunme" eylemine izin verilecek zaman yoktur bu nedenle ani tepki mekanizmasi dusunme fonksiyonunu devre disi birakip butun gorevi ustune alir. Isin ilginc yani sudur ki, uzun sure yaptigimiz bir aliskanligi birakmak istedigimizde, ya da yeni bir davranis gelistirmek istedigimizde de, Amigdala bolgesi alarma gecmektedir. Zira bu da hayati bir tehlike sayilmaktadir, uzun sure yapilan bir eylemin birakilmasi demek, olusan karakter yapisindan bir bolumun olmesi demektir. Ve yeni bir davranista bulunmak demek bilinmezlik icerdiginden bu da gerilim yaratip amigdalayi harekete gecirir.
Orneklerle devam edersek: Mesela gunde 1 saat spor yapmaya karar verdim , diyelim ve daha once bu kadar uzun sureli spor yapmamisim farzedelim. Amigdala alarma gececek ve vucudumu gerecektir.Sıkıntı basacak, 1 saat gozumde buyuyecek, miskinlik cokecek ve en sonunda da yapmaktan vazgececegim ve daha sonrada bundan pismanlik duyup "Niye bir turlu yapamiyorum?" diye vicdan azabi duyacagim. Tekrar yapmak icin kendimi zorlayip bir kac gun yaptiktan sonra yine ayni dongunun devreye girmesiyle eylemi birakacagim. Bu surec tanidik geldi mi? Bu ornegi, yapmakta ya da baslamakta zorlandiginiz herhangi bir konu icin ele alabilirsiniz. Simdi bu alarm zilini nasil asabilecegimizi inceleyelim. Kendinize şunu sordugunuzda alacaginiz cevap amigdalanin harekete gecmesini engelleyen eylem suresini belirtir. Yukaridaki ornek icin sorulacak soru sudur: "Her gun mutlaka spor yapabilecegim ve bundan hic sıkılmayacagim sure nedir?" Benim bu soruya verdigim cevap "3 dakikaydi" Evet tam 3 dakika :) Her ne kadar komik gozukse de hergun 3 dakika spor yapmaya basladim,
1 hafta sonra sunu sordum "Bu sureyi 5 dakikaya cikarsam beni sıkar mi?" Verdigim cevap "Hayir" di ve boylece sure 5 dakikaya cikti. 1 Hafta sonra ise sure 30 dakikaya cikti. Yani 3. haftada ciddi bir artis gerceklesti. Simdi bu surecte neler oluyor inceleyelim.
Oncelikle benim icin hergun 3 dakika spor yapmak cok kolay ve amigdala alarma gecmedigi icin hic bir gerilim yok. Mantikli zihin buna "sacma, komik, ne ise yarar ki" dese bile 0.1'in 0'dan buyuk oldugunu her zaman hatirlayalim. 1 hafta boyunca 3 dakikalik spor eylemi, beyinde yeni noron baglantilari olusturuyor ve yeni bir aliskanlik hic zorlanmadan ve irade gerektirmeden gerceklesmeye basliyor. Daha sonra 2. hafta yine alarmin calmasini engelleyecek sekilde cok kucuk bir artis yapip yapamayacagimi soruyorum ve boylece rahatlikla 5 dakikaya cikartiyorum. O hafta icinde noron baglantilari daha da kuvvetleniyor. 3. hafta ise bir sicrama gerceklesiyor cunku ben artik spor yapabildigimi biliyorum ve beynimde boyle bir aliskanlik gelismis durumda. Bu mutlaka 3.haftada gerceklesecek diye bir kural yok ama onemli olan bu degil. Buradaki puf nokta: Eylem adimi o kadar kucuk olmali ki basarisizlik imkansiz olsun.
Yine bir ornek verelim: Diyelim ki masamin ustu darmadagin ve ben temizlemek istiyorum ama uzun surecek gibi gozukuyor ve bu beni geriyor ve amigdalayi harekete geciriyor. Soyle sorun: "Masamin ustunu temizlemek icin atabilecegim en kucuk adim nedir?" Mesela Cevap: "Bir tane kagidi alip yerine koymak." Ve sadece bunu yapin. Bu eylemi asla kucumsemeyin. Bu eylemin kartopunu yuvarladigini ve bir sure sonra ciga donusecegini farkedin. Bu sekilde para biriktirmekten tutunda, sigarayi birakmaya kadar bir cok yapamadiginiz eylemi Amigdalayi alarma gecirmeden yapabilirsiniz.
Ornek olarak: Gunde 20 tane sigara iciyorsunuz diyelim. 20. sigaranizdan 1 nefes az alarak 3 gun boyle devam edin. 3 gun sonra
20. sigaranizdan 2 nefes az alarak devam edin, sonra 3 nefes ve noron baglantilari guclendiginde sigarayi tek tek azaltabildiginizi farkedebilirsiniz. Tek nefes eksik alinca ne olacak ki diye dusunmeyin. Unutmayin buradaki puf noktamiz, asla basarisizliga ugramayacaginiz cok kucuk bir eylemde bulunmak ve 1 nefes eksik almayi cok rahatlikla yapabilirsiniz ve bu eylem beyninizde yeni noron baglantilari olusturur ve o esnada hic bir gerilimde hissetmezsiniz.
Degismek istiyorum deyip degisemediginiz konulari bu sekilde asmayi deneyin. Mucizelere tanik olacaksiniz.